Vertigo için İyi ve Kötü Yiyecekler
Vertigo, sıklıkla odanın dönmesi hissi olarak ortaya çıkan sahte bir hareket hissidir. Vertigo, genellikle kişinin iç kulağı veya beyniyle ilgili sağlık sorunları (travmatik beyin hasarı veya beyin tümörü gibi) nedeniyle ortaya çıkan bir hastalık değil, bir semptomdur ve son derece yaygındır. Bu dönen odası hissi aynı zamanda migren (Vestibüler migren) sırasında veya multipl skleroz, diyabet ve Meniere hastalığı gibi durumlar nedeniyle de ortaya çıkabilir. Baş dönmesi boyundaki bir sorundan ya da bazı ilaçların yan etkisi olmasından da kaynaklanabilir. Farklı sorunlardan kaynaklanabildiği için belirtiler de birçok farklı şekilde kendini gösterebilir. Hastaların çoğunda vertigo anlıktır veya en fazla birkaç dakika sürer. Bununla birlikte, daha ciddi nedenlerden kaynaklanıyorsa gün boyu süren nöbetlere yol açabilir. Çok nadir bir durum olsa da vertigonun 24 saatten fazla sürmesi sürekli vertigonun göstergesi olabilir. Vertigonun şiddeti yalnızca kişiden kişiye değil aynı zamanda olaydan olaya da değişebilir. Hafif bir dönem herhangi bir komplikasyon ortaya çıkmadan sona erebilir. Şiddetli bir nöbet düşmeye ve yaralanmaya, bulantı ve kusmaya ve diğer sorunlara yol açabilir. Çoğu insan vertigoyu odanın döndüğü hissi olarak düşünse de, deneyimlenen duyum da farklılık gösterebilir. Oda sanki bir teknedeymiş gibi dalgalanıyor, nesneler sallanıyor, eğiliyor veya bükülüyor gibi görünebilir. Dönme elemanı yaygındır ancak gerekli değildir. Sonuç olarak, bazıları diğerlerinden daha ciddi olmak üzere çeşitli nedenlerle ortaya çıkabildiği için, vertigo yaşayanlar, resmi bir teşhis için tıp uzmanına başvurmalıdır. Uzmanlarla konuşulması gereken konulardan biri de beslenmedeki olası değişikliklerdir çünkü bazı yiyecekler vertigoyu hafifletmeye veya kötüleştirmeye yardımcı olabilir.
Vertigo İçin İyi ve Kötü Yiyecekler, Uygulanabilecek Diğer Yöntemler
Beslenme Vertigo Ataklarını Nasıl Etkiler?
Bu hastalığı doğru bir şekilde yönetmek için beslenme ve vertigo arasındaki bağlantıyı anlamak önemlidir. Çoğu vertigo vakası periferik olarak kabul edilir; sorunun kaynağı iç kulaktır. Bazen vertigo merkezi olabilir veya merkezi sinir sisteminin fonksiyonuyla ilgili olabilir. Periferik vertigo (örneğin Meniere) için sıklıkla diyet değişiklikleri önerilir çünkü vücut belirli besin maddelerinden yoksunsa bağışıklık sistemi zayıf olabilir, bu da kişiyi kulak enfeksiyonlarına ve vestibüler rahatsızlıklara karşı daha savunmasız hale getirebilir. Bazı gıdalar vertigoyu tetikleyebilirken bazıları da atakların azalmasını sağlayabilir. Bu nedenle hangi yiyeceklerin tetiklediğini, hangi yiyeceklerden kaçınılması gerektiğini bilmek, bazı basit beslenme değişiklikleri yapmak vertigo belirtileri yaşayanlar için önemlidir.
Vertigoya Yardımcı Olabilen Yiyecekler
Bazı gıdaların sağlıklı bir sıvı dengesini korumaya yardımcı olduğu ve vertigo belirtilerini hafiflettiği bilinmektedir. Genel sağlığı destekleyen ve vestibüler sistemdeki olası rahatsızlıkları azaltan dengeli bir diyetin sürdürülmesi, dengenin korunması için çok önemlidir. İşte, vertigo sorunu yaşayanlara yardımcı olabilecek beslenme tavsiyeleri:
Doğru Miktarda Su
Bol miktarda sıvı içmek, sistemdeki sıvı ve elektrolit dengesini korumak için çok önemlidir. Kişi susuz kaldığında (dehidrasyon) baş dönmesi yaşayabilir, vertigo semptomları kötüleşir. Bunun bir nedeni, beynin tıpkı akciğerler, böbrekler, kaslar, dokular vb. gibi dolaşım sistemine bağlı olmasıdır. Ancak susuz kalmak dolaşım sistemini ve dolayısıyla beyni etkileyebilir. Örneğin, beyin kandan besin alır ancak beyne yeterli miktarda kan ulaşmıyorsa vertigoya bağlı baş dönmesi yaşanabilir. Bu nedenle susuz kalmamak vertigo ataklarını azaltmaya yardımcı olur. Su tüketimi genel sağlığı ve iyi sıvı alımını iyileştirebilir ancak vertigoyu hemen önleyemez veya tedavi edemez. Yeterli su içmek genel sağlık için çok önemlidir ve sağlıklı bir iç ortam yaratılmasına yardımcı olabilir, bu da vertigoyu dolaylı olarak kontrol etmeye yardım eder.
Uygun hidrasyon kişinin genel sağlığı için önemlidir fakat su alımında aşırıya kaçmak da mümkündür. Yeterince su içmemenin getirdiği sağlık sorunları sıklıkla duyulur ancak çok fazla su içmek de kötü olabilir. Çok fazla su tüketmek beyindeki besinleri ve elektrolitleri uzaklaştırabilir ve bu da baş dönmesine neden olabilir. Vertigo söz konusu olduğunda ne kadar su alındığı büyük bir fark yaratabilir. Peki, ne kadar su uygundur? Bunun cevabı, dünyanın sıcak veya nemli bir bölgesinde yaşanmasına, hamile veya emziriyor olmaya ve eğer varsa başka sağlık sorunları (mesane enfeksiyonu gibi) gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Genel olarak her gün en az 8 bardak su içerek kişilerin kendini iyi nemlendirmesi önerilir. Su içeriği yüksek, aynı zamanda vitamin ve mineral sağlayan karpuz gibi meyveler vücudu sulu tutmak ve baş dönmesini önlemek için tüketilebilir.
Meyveler
Meyveler temel besin maddeleri (vitamin ve mineraller) açısından çok zengindir. Vertigo için fayda sağlayabilecek meyveleri beslenmeye eklemek sinirleri ve kan basıncı seviyesini sakinleştirmeye, vertigo semptomlarını kontrol etmeye yardımcı olabilir.
C Vitamini Açısından Zengin Meyveler
C vitamini açısından zengin olan meyveler, baş dönmesiyle birlikte gelen kötü hislerin hafifletilmesine yardımcı olabilir. Bir çalışmada Japon araştırmacılar, C vitamininin Meniere hastalığı olan hastalara harika sonuçlar getirebileceğini keşfetmiştir. Meniere hastalığı vertigoya neden olan bir iç kulak rahatsızlığıdır. Hastalığı olan 22 kişinin sekiz hafta boyunca her gün 300 mg glutatyonla birlikte 600 mg C vitamini tüketmeleri istenmiştir. Tüm hastalardan 21’i baş dönmesinde olumlu iyileşme bildirmiştir. Çoğu zaman C vitamini içeren besinler denilince akla ilk gelen portakaldır. Ancak 8 adet çileğin bir portakaldan daha yüksek miktarda C vitamini içerebileceği bilinmektedir. Ayrıca çilekler, Meniere hastalığı ve baş dönmesine yardımcı olabilecek potasyum da içerir. Çilek ayrıca iyi bir antioksidan kaynağıdır, diyete eklemek manganez ve lif alımını artırmaya yardımcı olabilir, yüksek kolesterol ve/veya tansiyon gibi diğer sağlık sorunlarına da faydalı olabilir. C vitamini yüklü diğer bir meyve de ananastır.100 gram çiğ ananas 47,8 miligram C vitamini ile doludur. C vitamini içerdiği için ananas suyu vücuttaki iltihabı düşük seviyelerde tutmaya yardımcı olmak için bir alternatif olarak önerilmektedir. İyi bir C vitamini kaynağı olmasının yanı sıra, 100 gram çiğ ananas 109 miligram potasyum, 13 miligram kalsiyum ve 12 miligram magnezyum içerir. Ananas, sindirime yardımcı olabilen ve kansere yakalanma olasılığını azaltmanın olası bir yolu olarak araştırılan, anti-inflamatuar özellikleriyle bilinen bir enzim olan bromelain içerir. Bununla birlikte, herhangi bir kişinin ananasa alerjisi olabilir. Aslında, lateks alerjisi olan birisi, bu meyveye karşı da alerjik reaksiyon gösterebilir. Ahududu, böğürtlen, karadut, yaban mersini ve guava gibi birçok meyve de C vitamini içerir.
Not: Turunçgiller asidik yapıda olduklarından mide asidini artırır. Bu artış mide bulantısına sebep olabilir, vertigo semptomlarını tetikleyebilir. Örneğin, portakal suyu içmek kan basıncını düşürür çünkü kalp atardamarlarına kan akışını iyileştirme ve dolayısıyla kan basıncı seviyelerini düşürme yeteneğine sahiptir. Hipertansiyon (yüksek tansiyon) semptomları olan ve ilaçla tedavi edilmesi gereken aterosklerotik hastalığı olan 24 hasta üzerinde yapılan bir araştırma, 6 hafta boyunca günde yaklaşık 2 bardak portakal suyu içmenin kan basıncında düşüşe neden olduğunu göstermiştir. Bu nedenle düşük tansiyon sorunu yaşayan kişilerde baş dönmeleri görülebileceği için portakal suyu uygun bir seçim değildir. Vertigo belirtisi olan kişilerin portakal ve portakal suyu tükettiklerinde baş dönmesi hissi yaşaması veya artışı söz konusuysa beslenmelerinden portakal, mandalina, greyfurt, limon gibi meyveleri çıkarmaları gerekebilir.
Potasyum İçeren Meyveler
İç kulakta çok fazla sıvı olması vertigoya neden olabilir. Sıvı birikmesi, Ménière hastalığının bir özelliğidir. Potasyum vücuttaki sıvı regülasyonunda (düzenlemesine) rol oynayan önemli bir mineraldir. Ayrıca potasyum vazodilatör görevi de görür, yani kan damarı duvarlarındaki gerilimi azaltır. Bu nedenle potasyum açısından zengin meyvelerin tüketilmesi vertigo belirtilerinin azalması konusunda yardımcı olabilir. Muz, üzüm, şeftali ve kayısı gibi meyveler bol miktarda potasyum içerir. Vücut sıvılarının düzenlenmesiyle olan bağlantısının yanı sıra, diyete potasyum eklemeyi gerektirebilecek başka bir neden daha vardır. Diüretikler bazen vertigoyu tedavi etmek için kullanılır, ancak vücutta daha düşük potasyum seviyelerine yol açabilir. Bu nedenle özellikle muz gibi potasyum zengini bir meyve yemek potasyum kaybını dengelemeye yardımcı olabilir. Ek olarak, potasyum kaslar, sinirler ve genel sağlık için önemli bir besindir.
Demir İçeren Meyveler
Anemi vertigoya neden olabilecek hastalıklar arasındadır. Durum demir eksikliğinden kaynaklanır. Anemik insanlar sıklıkla baygınlık ve baş dönmesi hissederler. Baş dönmesi anemiden kaynaklanıyorsa demir içeren meyveler beslenmeye eklenmelidir. Yukarıda belirtilen, C vitamin ve potasyum içeren meyveler (çilek, üzüm, mandalina, portakal, kayısı, şeftali, karadut, böğürtlen, ahududu gibi) aynı zamanda yüksek miktarda demir içerir. Özellikle kuru üzümde, kuru kayısıda demir oranı yüksektir. Beslenmeye elma da eklenebilir. Elmalar iyi bir lif ve çeşitli vitamin kaynağıdır ve demir eksikliğinden kaynaklanıyorsa vertigo tedavisinde yardımcı olabilir.